“We gaan mobiel werken” of “We gaan over naar flexplekken”. Twee opmerkingen die regelmatig voorbij komen in migratieprojecten waarin ik actief ben. In die projecten word ik gevraagd om een training of opstartsessie te verzorgen om medewerkers na een migratie weer snel opgestart te krijgen. Het gesprek vooraf gaat dan vaak over de nieuwe software, netwerkschijven, printers en instellingen die de gebruiker zelf nog moet doen. Maar hoe zit het eigenlijk met het gebruik van de nieuwe laptop of tablet? Vertel je ook iets over hoe je thuis of op een flexplek gezond kunt werken? Dit zijn onderwerpen die vaak blijven liggen of waar niet over nagedacht wordt. Een bredere blik op de werkplek is dan ook interessant en zinvol om aandacht aan te besteden bij een migratieproject. Daarom schrijf ik samen met Buro voor Fysieke Arbeid in dit blog over fysieke belasting op de (beeldscherm)werkplek en wat handige tips die je zelf eenvoudig kunt toepassen.
De werkplek
Wat is nu eigenlijk een werkplek? Waar hebben we het over? Een werkplek kun je definiëren als een plek waar iemand zijn beroep uitoefent. Dit kunnen dus heel diverse werksituaties zijn, ook voor de medewerkers die met een beeldscherm werken. Belangrijk in de context van beeldschermwerk is dat er gesproken wordt over een beeldschermwerker wanneer er meer dan 2 uur per dag met een beeldscherm wordt gewerkt. (Artikel 5.10 van het Arbobesluit (richtlijn): Beeldschermwerk moet na twee uur afgewisseld worden met ander werk of een pauze).
Er is de laatste tijd veel te doen over de term beeldschermwerk of computerwerk. De term beeldschermwerk lijkt de lading echter beter te dekken, aangezien hieronder ook het werken met laptop, tablet of ander device kan worden gezet.
Fysieke belasting en beeldschermwerk
Fysieke belasting is van veel factoren afhankelijk. Bij beeldschermwerk zijn de volgende factoren bepalend:
- De inrichting van de werkplek
- De materialen die iemand tot zijn beschikking heeft (denk o.a. aan het soort bureaustoel, de instelbaarheid van een bureau, een laptop of pc, etc.)
- De (lichaams)houding die aangenomen wordt
- De manier van werken en gebruik van materialen (Hoe heeft de medewerker zijn bureaustoel ingesteld? Werkt iemand veel met combinatietoetsen of veel met de muis? Kies je voor veel afwisseling in de werkzaamheden? Etc.).
Daarnaast is het soort werk dat moet worden uitgevoerd natuurlijk ook bepalend voor de fysieke belasting die iemand oploopt en dus ook voor het risico dat iemand loopt op overbelasting. (DTP-werk, verslagen typen, etc.).
De klachten die ontstaan zijn over het algemeen klachten aan de rug/nek en bovenste extremiteiten. (KANS heeft RSI als term vervangen, en staat voor Klachten Arm Nek Schouder).
In de werkplekonderzoeken die onze partner Buro voor Fysieke Arbeid doet, worden met name klachten aan de rug, nek, schouder en pols geconstateerd en in iets mindere mate ook de elleboog.
Veranderingen in de markt
Het toenemende gebruik van laptops, tablets en smartphones zorgt voor nieuwe risico’s. Steeds vaker geven bedrijven hun medewerkers een laptop in plaats van een vaste computer. Laptops zijn echter vooral gebouwd op gemakkelijk vervoer en niet voor langdurig gebruik. Dit heeft vooral te maken met het feit dat je de werkplek niet aan jouw eigen afmetingen kan instellen.
Tamara Snaar, trainer bij Buro voor Fysieke Arbeid, geeft aan dat je het lichaam dan moet aanpassen aan de omgeving en dit levert meer fysieke belasting, in de vorm van met name een hogere nek- en rugbelasting. Bij het werken met een tablet heb je bovendien extra spierspanning in de schouderspieren.
Bij laptops wordt vooral het aaneengesloten gebruik gezien als risico, waardoor er extra geadviseerd wordt om niet langer dan 1 uur ononderbroken met een laptop zonder accessoires te werken. (Bron: arboportaal).
Een docking station is een goed hulpmiddel bij het werken met een laptop. Thuis is het zinvol om een muis, toetsenbord en beeldscherm aan te sluiten. Heb je dat niet? Probeer dan te zorgen voor voldoende afwisseling.
Wat handige tips
Je kunt zelf al veel doen om de fysieke belasting op je werkplek te verminderen:
- Als je naar voren neigt bij het werken en kijken op het beeldscherm kan er constante spierspanning in de nekspieren ontstaan, probeer deze positie te vermijden.
- Zorg dat je muis dichtbij je ligt en je die bedient vanuit je gehele schouder, dus niet alleen je onderarm ernaar toe draaien. Als je dit doet ontstaat er een eindstand in je schouder.
- Zorg dat je niet ingespannen zit te turen naar het beeldscherm doordat de resolutie van het scherm of de positie van het scherm dit vraagt. Dit kan eindstanden in je nek opleveren. Zorg voor de juiste resolutie, grootte van letters en pictogrammen. Alleen in Outlook kun je al veel doen om de leesbaarheid te vergroten!
- Zorg dat tijdens het typen de onderarmen ondersteund zijn door de armleuningen of het bureaublad, zo vermijdt je constante spierspanning in de schouderspieren.
- Werk met combinatietoetsen.
Wil je meer weten?
LearnWise en Buro voor Fysieke Arbeid bundelen de krachten om fysieke belasting op de werkplek te verminderen. We doen dit enerzijds door kennis van programma’s en devices te vergroten en anderzijds door goede voorlichting te geven over fysieke belasting door middel van workshops, begeleiding op de vloer en flyers.
Wil je meer weten over fysieke belasting op de werkplek? Of over hoe je dit in een project kunt meenemen? Wil je een advies over de werkplekinrichting? Ik vertel je er graag meer over!